Web Analytics Made Easy - Statcounter

به گزارش همشهری آنلاین، اگر تا دیروز فضای غیررسمی و مجازی محمل و بستر انتشار اظهارنظرهای غیرکارشناسی از سوی افراد «مسئول‌نما» بود و کشور از رهگذر چنین اظهارنظرهایی متحمل خسارت‌های سنگین می‌شد، اکنون فضا به‌گونه‌ای در حال تغییر است که شاهد هستیم برخی صاحب‌منصبان نیز به جرگه بیان‌کنندگان چنین اظهارنظرها و اظهاراتی پیوسته‌اند و حتی گوی سبقت را از میدان‌داران سنتی این عرصه ربوده‌اند! اتفاقی که در روزهای گذشته درباره فروش برخی جزایر و حتی یک استان برای پرداخت حقوق بازنشستگان رخ داد بار دیگر نشان داد که چگونه عده‌ای با حداقل صلاحیت مدیریتی بر مناصب اداری کشور تکیه زده‌اند و با اظهارات عجیب‌شان هم موجب نگرانی و ناراحتی مردم می‌شوند و هم خوراک تازه و آماده‌ای را برای زیرسؤال بردن کشور به ‌دست معاندین می‌دهند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اگرچه بارها بر ضرورت اصلاح این رویه و تبیین سازوکارهایی برای پایان دادن به این وضعیت سخن گفته شده اما هنوز اقدام عملی‌ای در این‌باره نشده است. به‌راستی چگونه می‌توان مانع تکرار چنین اظهاراتی شد؟ هدف از بیان آن چیست؟ چه راهکاری برای جلوگیری از این اتفاق وجود دارد؟

حرف مفت

زمانی که تلگراف در دوره ناصرالدین‌شاه به تهران آمد و امکان برقراری ارتباط میان کاخ گلستان و دارالفنون را برقرار کرد، مردم که از این اتفاق عجیب شگفت‌زده بودند هر روز در کنار مرکز ارسال تلگراف در شهر جمع می‌شدند و صف‌های طویل تکمیل می‌شد و برای یکدیگر تلگراف می‌فرستادند و حتی شوخی و مزاح و مطالب غیرضروری را برای یکدیگر با تلگراف ارسال می‌کردند. صف‌های تلگراف‌خانه چنان طویل شد و متن‌های تلگراف چنان بی‌ارزش که علی‌قلی‌خان مخبرالدوله، وزیر تلگراف دربار بخشنامه‌ای نوشت که آن‌ را بر در تلگراف‌خانه نصب کردند. در آن نوشته شده بود: «از امروز حرف مفت‌زدن ممنوع». از آن زمان اصطلاح حرف مفت زدن رایج شد و اکنون نیز در ادبیات سیاسی کشور این عبارت بارها شنیده می‌شود که مصداق حرف بی‌اعتبار و بی‌ارزش است و معمولا هم برای رد اظهارات فرد گوینده استفاده می‌شود.

چیستی حرف مفت

حرف مفت ۲بدیل در کنار خود دارد؛ حرف راست و حرف دروغ. حرف راست، آنچه را در واقعیت وجود دارد، بازنمایی می‌کند؛ حرف دروغ جای‌گذاری یک بطلان به‌جای حقیقت است. حرف مفت اما در پی بازنمایی و قبولاندن دروغ نیست؛ حرف مفت اساسا به حقیقت کاری ندارد و آن را کناری می‌نهد؛ همچنین معیارهای صدق و کذب را نیز وامی‌نهد؛ حال آنکه در راست و دروغ دغدغه حقیقت وجود دارد. دغدغه آنکه حرف مفت می‌گوید، خودفروشی و جلوه‌فروشی است. اینگونه است که حرف‌مفت‌زن گاه راست هم می‌گوید چراکه هدف او صداقت نیست. اخیرا نیز مسئولانی با طرح ادعاهایی واهی درباره ۲قوه مجریه و مقننه تلاش کردند اینطور القا کنند که بده‌بستان‌هایی وجود دارد که منشأ فساد و رانت است. این در حالی است که پس از تحقیقات مفصل درباره ادعا و حرف زده‌شده، خلاف آن ثابت شد ولی در این میان به اعتبار و آبروی ۲قوه خدشه وارد شد.

کارکردهای مثبت و چرایی حرف مفت

اگرچه بسیاری بر این باورند کسانی که حرف‌های بی‌مبنا و بدون استدلال می‌زنند در نهایت بازنده فضای عمومی و اجتماعی جامعه‌اند اما برخی کارشناسان اعتقاد دارند برخلاف نظر عموم در مورد کارکرد منفی «حرف مفت»، این موضوع برای گویندگان آن تا حدی کارکردهای مثبتی به همراه دارد. سیدحسن موسوی‌چلک، رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران ازجمله این دسته کارشناسان است. او به همشهری می‌گوید: «حرف‌مفت‌زن‌ها برای تامین منافع سیاسی و اجتماعی خود از این حربه استفاده می‌کنند. در برخی موارد گوینده به‌دنبال مطرح کردن نام خود در رسانه‌ها با هدف مشهور شدن نزد افکارعمومی برای رسیدن به مقاصد خاص سیاسی یا اقتصادی است. در بعضی موارد نیز این کارکرد برای محقق کردن یک خواست سیاسی ازجمله تخریب چهره رقیب انتخاباتی یا شغلی به‌کار گرفته می‌شود.» اما به‌نظر می‌رسد کارکرد حرف مفت را نباید محدود به این گزاره‌ها دانست. تخریب اعتماد عمومی نسبت به دولت و حاکمیت با طرح حرف‌های بی‌مبنا و استدلال‌های بی‌پایه و اساس از دیگر دلایل استفاده وسیع از این شیوه در جامعه است. به‌گفته موسوی‌چلک، حرف مفت به دلایل دیگری نیز مطرح می‌شود: «انتقام‌گیری سیاسی یکی از مهم‌ترین جلوه‌های چنین اظهارنظرهایی است. ایجاد شک و تردید میان مردم درباره فرد یا جریانی خاص، از بین بردن اعتماد مردمی به حکومت، دولت، سازمان یا یک کالا و محصول تولیدی و نیز سردرگم کردن افراد درباره واقعیت و انحراف افکارعمومی از یک «حقیقت» به‌سوی یک «هیچ» از دیگر کارکردهایی است که بیان‌کنندگان حرف مفت آن را به‌نفع خود مورد استفاده قرار می‌دهند.»

مفت‌گویی سازمان‌یافته

شکل‌گیری شبهه در جامعه کار آسانی است. کافی است با برخی اظهارنظرهای غیرمسئولانه مردم دچار تردید شوند تا شبهه نیز ار راه دیگر وارد ذهن افکار عمومی شود و زمینه برای رسیدن شبهه‌پردازان به اهدافی که آن را دنبال می‌کنند فراهم شود. در برخی موارد شاهد شکل‌گیری هدفمند و سازمان‌یافته شبهه‌افکنی پیرامون یک موضوع و در ابعاد وسیع هستیم به‌گونه‌ای که حرف و حدیث‌های متعدد و عجیبی در مورد مسئله‌ای خاص از سوی ده‌ها نفر مطرح می‌شود تا حساسیت مردم نسبت به یافتن اصل ماجرا به حداقل ممکن برسد و کنکاش برای رسیدن به حقیقت بی‌اثر شود. بازنشر گسترده حرف‌های بی‌اساس در رسانه‌های رسمی و غیررسمی ازجمله این رویکردهاست؛ رویکردی که سیدجواد حسینی، عضو هیأت‌علمی دانشگاه درباره آن می‌گوید: «هر اظهارنظر غیرمسئولانه شکاف عمیقی را میان اقشار مختلف جامعه ایجاد می‌کند. به‌گونه‌ای که اعتماد را زیرسؤال می‌برد. برای مثال اظهارنظر مدیرکل بیمه‌های اجتماعی وزارت کار نشان داد که او سواد و دانش رسانه‌ای لازم را نداشته و به‌راحتی توسط رسانه‌ها به بازی گرفته شده است و رسانه‌ها از او برای برندسازی خود استفاده کرده‌اند.»

به‌گفته وی، شهوت میکروفن در کشور ما بیداد می‌کند. به‌گونه‌ای که هر فردی هرچند بی‌ربط به‌خود اجازه می‌دهد تا در مهم‌ترین موضوعات امنیتی و ملی کشور اظهارنظر کند. چه‌بسا نماینده مجلسی که در موضوع سیاست خارجی نظر شخصی خود را بیان می‌کند با وجود اینکه مسئول این امر در قانون‌اساسی شخص و ارگان دیگری تشخیص داده شده است. این اظهارات، کشور را با بحران اساسی روبه‌رو کرده است. پس لازم است تا نهادهای مسئول مثل شورای‌عالی امنیت ملی و فضای مجازی به این مسئله ورود کنند.

برنامه‌ریزی برای تغییر تصمیمات کلان کشور

با بررسی دقیق‌تر رفتارها و اظهارات غیرمسئولانه کسانی که در جامعه بی‌محابا اقدام به حرف زدن می‌کنند، مسئله‌ای پنهان است که نباید آن را نادیده گرفت؛ موضوع برنامه‌ریزی برای تغییر ریل و جهت‌گیری دولت‌ها و حکومت‌ها با طرح ادعاهای بی‌مبنا که بعضا اثر خود را نیز روی مسئولان تصمیم‌گیر می‌گذارد.

سیدجواد حسینی این رویکرد و رویه را خطرناک و مضر به حال کشور می‌داند و می‌گوید: «به‌عنوان نمونه در بحرانی که در پاییز سال گذشته داشتیم، برخی اظهارنظرهای جنجالی فضای کشور را شدیدا امنیتی کرد. این درحالی است که در کشورهای اروپایی مسئولان به‌خود اجازه نمی‌دهند تا در هر مسئله‌ای ورود و اظهارنظر کنند. سطوح دسترسی به اطلاعات نیز مشخص است. اغتشاش و آلودگی اطلاعاتی در همه حوزه‌ها وجود ندارد و کیفرهای مشخصی نیز برای اظهارنظرهای غیرمسئولانه وجود دارد. رسانه‌ها نیز ابزاری جهت تحریک افراد ساده‌لوح برای اظهارنظرهای جنجالی به‌منظور مطرح شدن رسانه مورد نظر نیستند. در حقیقت اصلاح این موضوع در کشور ما نیازمند فرهنگسازی و قوانین بازدارنده است.»

چه باید کرد؟

اما آیا می‌شود کسانی را که با هر نیتی به‌دنبال مطرح کردن نام خود هستند و از ورود به حریم خصوصی دیگران و اظهارنظر کردن درباره آن نیز ابایی ندارند، از ادامه این کار منصرف کرد؟ پرسشی که سیدحسن موسوی‌چلک در پاسخ به آن به همشهری می‌گوید: «ماجرای جلوگیری از حرف مفت یا حرف اضافه زدن در برخورد قهری نیست. جامعه‌ای که با چالش اخلاق روبه‌رو باشد با این پدیده درگیر است و ما نیز با این مشکل روبه‌رو شده‌ایم. برای برطرف کردن معضلی که اکنون با آن دست وپنجه نرم می‌کنیم باید ساختارها و بنیان‌های اخلاقی در جامعه تقویت شوند. تنها ۱۰درصد از کار نیز نیازمند اتخاذ قوانین سخت و بازدارنده است تا افرادی که با اظهارنظرهای خود به دیگران و حقوق شهروندی مردم صدمه می‌زنند تاوان اظهارات خود را پس دهند. بنابراین تنها راهکاری که باید به آن توجه کرد رسیدن به اخلاق و نهادینه کردن آن در جامعه و در همه سطوح است تا دیگر شاهد بیان چنین اظهارنظرهایی با هر قصد و نیتی، نباشیم.»

رسمیت‌گریزی رسانه‌ها و صاحبان سخن

سیدمحمدصادق کاظمی -عضو هیأت‌علمی دانشگاه امام صادق(ع): نکته بسیار مهمی که در انتشار اخبار و صحبت‌ها به‌دلیل اهمیت و پیگیری آن توسط اقشار مختلف جامعه وجود دارد، آثار تکوینی و طبیعی این سخنان است که در دین اسلام نیز به آن توجه ‌شده است و پس کسی که صحبت می‌کند باید قبل از انعقاد سخنش متوجه آثار مهم صحبت‌هایش بر مستمع و جمعیت مورد خطابش باشد. این موضوع تنها محدود به مسئولان نیست بلکه حتی یک سخنران معمولی در گوشه‌ای از شهر نیز باید متوجه سخنان خود باشد. یادآوری این نکته ضروری است که هر کسی توانایی سوق دادن جامعه به سمت، سوی مثبت را با حرف‌های خود ندارد. از جمیع این نکات درمی‌یابیم که باید یک سازوکار محکم و با قاعده بین مسئولان کشور و در ارگان‌ها برای بیان موضع‌گیری‌ها وجود داشته باشد. اتفاق خوبی که در دولت آقای رئیسی رخ داد انتخاب سخنگو برای هر سازمان و وزارتخانه بود. به‌طوری که تمام جهت‌گیری‌ها و اعلام‌برنامه‌ها تنها از سوی سخنگوی ارگان مورد نظر بیان می‌شود. نباید حتما برای هر دستگاهی سخنگو قرار دهیم اما می‌توان به سازوکارهای جدید و مدرن فکر کرد تا حتی اظهارنظرهای غیررسمی نیز در این چارچوب عمل قرار گیرد. از سوی دیگر رسانه‌ها به دیده شدن و سرعت انتقال اخبار خود می‌اندیشند؛ پس نمی‌شود از رسانه‌ها انتظار داشت که در درجه اول به‌درستی صحبت‌ها توجه کنند. چراکه این مورد معمولا جزو شاخصه‌های دوم یا سوم اخبار برای رسانه‌ها هستند. نخستین مورد برای جلوگیری از رسمیت‌گریزی ایجاد یک سازوکار قانونی در کشور است؛ یعنی یک نوع سختگیری نسبت به این موضوع وجود داشته باشد. این سختگیری‌ها نباید تنها معطوف به رسانه‌ها باشد بلکه کنترل سخنان از هر موضوعی مهم‌تر است. در حقیقت با وضع قوانین سختگیرانه باید افراد و رسانه‌ها را به سمت پذیرش قوانین و توجه به آن سوق دهیم. رعایت اخلاق از سوی رسانه‌ها واجب است اما در گام‌های اولیه باید به صاحبان سخن و جریان‌های سیاسی کشور و سازماندهی آنان توجه کرد. درواقع ساختار رشد سیاسی نخبگان و فعالان به خوبی در کشورمان تنظیم نشده است. از سویی یکی از راه‌های مطرح شدن در جامعه نیز همین اظهارنظرهای جنجالی و عجیب است چرا که مردم حرفی را در جامعه می‌شنوند که از باقی سخنان تکان‌دهنده‌تر باشد.

کد خبر 758298 منبع: روزنامه همشهری برچسب‌ها خبر ویژه دولت سیزدهم مجلس شورای اسلامی

منبع: همشهری آنلاین

کلیدواژه: خبر ویژه دولت سیزدهم مجلس شورای اسلامی گونه ای رسانه ها حرف مفت

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۶۸۴۱۶۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جامع دیدن مسائل از سوی فعالان رسانه و تعامل مسئولان لازمه حل مسائل کشور

مدیر مسئول خبرگزاری ایمنا گفت: لازمه پیگیری و حل مسائل مردم شناخت دقیق موضوعات استانی و شهری و مدیریت صحیح در نوع و روش پیگیری است، جامع دیدن مسائل و تعامل مسئولان با فعالان رسانه‌ای نیز قطعاً نتایج مثبتی خواهد داشت.

به گزارش خبرگزاری ایمنا از مرکزی، محسن آنالویی امروز_ چهارشنبه دوازدهم اردیبهشت_ در آئین افتتاح رسمی دفتر نمایندگی خبرگزاری ایمنا در اراک اظهار کرد: عزم و اراده ملت ایران در نفی سلطه، استبداد و زورگویی مستکبران و استقلال و اقتدارطلبی دشمنان را برای طراحی و عملیاتی کردن شدیدترین تهاجم رسانه‌ای مصمم کرده است.

وی در بیان دلایل این اقدام اظهار کرد: پیش از انقلاب امور مردم و کشور در دست دیگران بود و آن‌ها برای غارت و چپاول سرمایه‌های ملی به دروغ خود را نجات دهنده مردم معرفی می‌کردند اما مردم با کنار زدن آنها خود زمام امور کشور را در دست گرفتند و مستقل از ابرقدرت‌ها توانستند پیشرفت کنند و امروز معادلات منطقه و جهان به نفع جبهه حق در حال تغییر است و این یعنی آنکه مردم علاوه بر اینکه خودش را از زیر بار ظلم نجات داد به یک ملت الگو تبدیل شده است.

مدیر مسئول ایمنا با اشاره به نشانه‌های اقتدار ملی گفت: وقتی رهبر انقلاب برای جوانان اروپایی نامه نوشتند کمتر کسی امروز را می‌دید که جوانان دانشجو در قلب اروپا و آمریکا که اسلام را درک نکرده‌اند اینگونه فریاد عدالت خواهی و ظلم ستیزی سر دهند و نفرت و انزجار خود را از رژیم فاسد صهیونیستی فریاد بزنند.

وی ادامه داد: اما می‌بینیم سلطه گران به بدترین شکل آنها را سرکوب می‌کنند و تنها جرمشان هم حمایت از مظلوم است اما با وجود تلاش رسانه‌های نظام سلطه برای حذف و سانسور اخبار اعتراضات، آنها نتوانستند مانع از بازتاب جهانی این اقدام عدالت‌طلبانه شوند و این همان آرمان ملت ما است.

وی ادامه داد: در عملیات موشکی ایران علیه رژیم جنایتکار صهیونیستی با اقتدار اعلام کردیم خواهیم زد و آن را رسانه‌ای کردیم و دیدید با وجود حمایت و پشتیبانی هم پیمانان این رژیم کودک کش چگونه حیثیت آنها جلوی چشم ملت‌های جهان از بین رفت و این جز با اتکا به قدرت ملی و پشتیبانی مردم میسر نمی‌شد.

وی افزود: دشمن وقتی می‌بیند در جنگ نظامی جواب نمی‌گیرد دست به تهاجم و ترور رسانه‌ای می‌زند و با ابزار عملیات روانی برای بر هم زدن امنیت روانی مردم، انسجام و همدلی اجتماعی وارد میدان می‌شود و گاهی برخی به عمد یا ناآگاهانه در راستای هدف دشمن به جای امیدآفرینی با برجسته کردن مسائل حاشیه و فرعی به این هدف کمک می‌کنند.

مدیر مسئول ایمنا با اشاره به ضرورت اتحاد و همدلی رسانه‌ها در این شرایط گفت: با وجود تهاجم رسانه‌ای و نبردی که تلاش می‌کند با سیاه نشان دادن شرایط، حرکت مردم به سمت قله پیشرفت را کند یا متوقف کند هر حرکتی که این هدف دشمن را تقویت کند قطعاً مردود است.

وی تصریح کرد: با این شرایط، باید عرصه فعالیت رسانه را فراتر از بازی‌های سیاسی و دوقطبی‌ها تعریف کرد و لذا لازم است با هر عقیده و سلیقه از اختلاف پرهیز کنیم و خود را در یک جبهه رسانه‌ای بدانیم تا ان شاءالله قوت و قدرت جمعی‌مان توفیقات ما را در نبرد با جبهه باطل بیشتر کند.

مدیر مسئول خبرگزاری ایمنا در همین راستا با بیان اینکه ایجاد دفتر سرپرستی ایمنا در استان مرکزی با هدف تقویت و اضافه کردن ظرفیت جدید رسانه‌ای با گفتمان تخصصی شهر و شهروندی به جبهه رسانه‌ای انقلاب اسلامی است و امید داریم با عنایات خداوند در کنار سایر دوستان رسانه‌ای این استان در پیگیری مسائل شهروندان و افزایش امید و سرزندگی مردم تلاش کنیم، گفت: لازمه پیگیری و حل مسائل مردم شناخت دقیق موضوعات استانی و شهری و مدیریت صحیح در نوع و روش پیگیری است، جامع دیدن مسائل و تعامل مسئولان استانی با فعالان رسانه‌ای نیز قطعاً نتایج مثبتی خواهد داشت.

عملیات «وعده صادق» هیمنه پوشالی اسرائیل را شکست

رئیس شورای اسلامی کلان شهر اراک هم گفت: عملیات «وعده صادق» نیروی هوافضای سپاه، هیمنه پوشالی اسرائیل و استکبار جهانی را شکست.

داوود قربانی اظهار کرد: عملیات «وعده صادق» در راستای مکاتبه مقام معظم رهبری با جوانان اروپا و اقدام ارزشمند نیروهای مسلح در یک راستا قرار گرفت و هم اینک موجب بروز تظلم خواهی عموم مردم جهان شد.

وی افزود: امید می‌رود به زودی شاهد پیروزی مردم غزه و همه آزادی‌خواهان جهان باشیم.

رئیس شورای اسلامی کلان شهر اراک با اشاره به افتتاح رسمی دفتر سرپرستی ایمنا در استان مرکزی گفت: امید می‌رود با فعالیت این خبرگزاری به صورت تخصصی در حوزه شهر و شهروندی شاهد رشد و تعالی شهر اراک باشیم.

به گزارش خبرگزاری ایمنا، با حضور مدیران شهری، اعضای شورای شهر، مدیران خبرگزاری ایمنا و اصحاب رسانه دفتر ایمنا در اراک افتتاح شد.

کد خبر 749819

دیگر خبرها

  • سردار شکارچی: مسئولان و فعالان رسانه‌ای کشور باید آرایش تهاجمی بگیرند
  • روایتگری جزء اولویت‌های مسئولان باشد
  • درخواست جدید سردار شکارچی از مسئولان
  • مسئولان و فعالان رسانه‌ای کشور باید آرایش تهاجمی بگیرند
  • روایت گری جزء اولویت‌ های مسئولان باشد
  • روایت گری جزء اولویت‌های مسئولان باشد
  • شکایت پرسپولیس از هوادار سپاهان
  • اظهارات عجیب جواد نکونام درباره اتفاقات باشگاه استقلال
  • جامع دیدن مسائل از سوی فعالان رسانه و تعامل مسئولان لازمه حل مسائل کشور
  • عکس| تبریک عجیب و غریب بهرنگ علوی در روز معلم